نفت ۲۰۰ دلاری در راه است؟

 نگاهی به تاریخ ۴۵ ساله نفت نشان می‌دهد ریسک‌های ژئوپلیتیک از جمله تحریم نفتی غرب توسط اعراب، جنگ ایران و عراق، جنگ خلیج فارس و... همواره موجب جهش‌های ناگهانی قیمت نفت شده‌اند. اکنون نیز افزایش تنش‌ها بین ایران و عربستان می‌تواند به سوخت جدیدی برای جهش قیمت طلای سیاه تبدیل شود. روزانه حدود ۱۹ میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز عبور می‌کند که عرضه آن می‌تواند با افزایش تنش‌ها میان تهران و ریاض متوقف شود؛ امری که به عقیده کارشناسان ممکن است بهای نفت را حتی تا ۲۰۰ دلار بر بشکه نیز برساند.

به گزارش اقتصادنیوز ، این روزها شاهد رشد شدید قیمت نفت و عبور آن از مرز ۶۴ دلار هستیم؛ رشدی که با اهرم ریسک‌های ژئوپلیتیک رخ داده و درصورت تداوم می‌تواند نفت را به سطوح قیمتی بسیار بالاتری نیز سوق دهد. برخی سناریوها با درنظر گرفتن افزایش اختلافات بین ایران و عربستان و بسته شدن تنگه هرمز به دنبال آن، عبور نفت از مرز ۲۰۰ دلار را نیز محتمل دانسته‌اند.

نگاهی به تاریخ ۴۵ ساله طلای سیاه نشان می‌دهد که هیچ‌گاه نتوانسته نسبت به بحران‌های سیاسی و منطقه‌ای بی‌تفاوت باشد. بنابر این در حال حاضر نیز برآوردها از رشد شدید قیمت نفت نمی‌تواند چندان از واقعیت به دور باشد. در واقع زمانی که بحران‌ در کشورهای مصرف‌کننده رخ دهد، نگرانی از کاهش تقاضا قیمت‌ها را به سمت پایین هل می‌دهد و هرگاه بحران در کشورهای تولیدکننده نفت اتفاق افتد، قیمت نفت از ترس کمبود عرضه رو به رشد می‌گذارد. نفت گاهی حتی پا را فراتر گذاشته و خود عامل وقوع درگیری و تقابل‌های نظامی بوده است.
نفت ۲۰۰ دلاری در راه است؟

یکی از مهم‌ترین‌ عوامل رسیدن نفت به بیش از ۶۴ دلار بر بشکه نگرانی از درگیری‌های ژئوپلیتیک است که عربستان در مرکز همه این ریسک‌ها قرار دارد. از سویی افزایش اختلافات داخلی عربستان که در عزل‌ها و دستگیری‌های اخیر مقامات این کشور نمود یافته، موجب نگرانی از فروپاشی ساختار قدرت در این کشور و سقوط حکومت آل‌سعود شده و از سوی دیگر تهدیدها و ‌ادعاهای عربستان نسبت به ایران، نگرانی از شروع جنگ دیگری در خاورمیانه را به دنبال داشته است.

حمله موشکی حوثی‌های یمن به خاک عربستان از سوی مقامات سعودی به ایران نسبت داده شده و از این رو احتمال افزایش درگیری بین دو کشور افزایش یافته است. هر دو این عوامل بر بهای نفت اثرگذر بوده است؛ چراکه تاریخ بارها نشان داده که نفت هیچ گاه نتوانسته به تحولات سیاسی بی‌تفاوت باشد. به خصوص تحولاتی که به کاهش عرضه یا تقاضای نفت در بازارهای جهانی بینجامد.

از این رو سایت خبری CNBC روز گذشته در تحلیلی نسبت به رسیدن بهای نفت به حدود ۲۰۰ دلار با تداوم درگیری‌ها و بسته شدن تنگه هرمز خبر داد. به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، حدود ۱۹ میلیون بشکه یعنی معادل ۲۰ درصد از عرضه نفتی جهان از تنگه هرمز عبور می‌کند. این تنگه که بین ایران و عمان قرار گرفته است، کشورهای نفت‌خیز حاشیه خلیج فارس را به آبهای آزاد وصل می‌کند.

با این حال تنگه هرمز در باریک‌ترین قسمت حدود ۲۱ مایل (۷/  ۳۳ کیلومتر) عرض دارد، بنابراین در صورتی که آتش اختلافات بین ایران و عربستان افروخته شود، این آبراه حیاتی به‌راحتی قابل مسدود شدن است. کاهش ۲۰درصدی عرضه جهانی نفت می‌تواند قیمت نفت را به محدوده ۲۰۰ دلار در هر بشکه برساند.  آن‌طور که CNBC نوشته است، عبور و مرور نفتکش‌ها از طریق این تنگه حتی بدون شلیک یک گلوله نیز می‌تواند متوقف شود؛ چراکه اگر شرکت‌های بیمه‌کننده کشتی‌ها احساس کنند که احتمال حمله به یک تانکر نفتی در منطقه وجود دارد پوشش بیمه‌ای خود را لغو می‌کنند یا نرخ بیمه کشتی‌های عبوری را به‌شکل فوق‌العاده‌ای بالا خواهند برد.

در این شرایط، کشتی‌داران ممکن است تصمیم بگیرند تا فروکش کردن تنش‌ها، کشتی‌های خود را از این مسیر عبور ندهند. تاثیر بسته شدن تنگه هرمز بر اقتصاد جهانی شدید و فوری خواهد بود. در این زمینه CNBC به بحران کانال سوئز در سال ۱۹۵۷ که موجب حذف ۱۰درصد از تولید نفت جهانی از بازار شد و آمریکا و اروپا را با رکود اقتصادی یک ساله مواجه کرد، اشاره می‌کند. وقوع چنین اتفاقی در تنگه هرمز در حال حاضر شاید مانند گذشته در اقتصاد کشورهای غربی اثرگذار نباشد، اما می‌تواند چین را با بحران جدی مواجه کند.تاثیر وقایع سیاسی بر نفت یا استفاده از نفت به‌عنوان یک سلاح در تحولات سیاسی داستان بسیار طولانی دارد که قدمت آن حداقل به ۴۵ سال پیش می‌رسد.