دریای خزر،ظرفیتی بالقوه در تحول اقتصادی کشور/از جاذبه های گردشگری تا حمل و نقل و شیلات

به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، دریاها از ظرفیت های بالقوه اقتصادی در جهان به شمار می روند، حوزه ای که در قالب اقتصاد دریایی قابل تعریف است و بسیاری از کشورهای جهان که از این موهبت برخوردارند با تکیه بر این استعداد طبیعی و جغرافیایی، به توفیقات سازنده قابل توجهی نائل شده اند.

پیش از این، در قالب گزارشی به اهمیت حوزه دریایی جنوب کشور پرداخته شد و در این مجال تلاش می شود ابعاد و فرصت های بالقوه موجود در عرصه دریایی شمال کشور مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
نوار ساحلی 480 کیلومتری، آکنده از فرصت های کم نظیر اقتصادی

طول نوار ساحلی دریای خزر در شهرهای شمالی کشور، قریب به 480 کیلومتر برآوُرد می شود، سخن از بزرگ ترین دریاچه جهان است که از دیرباز به عنوان یکی از کانون های گردشگری در این مرز و بوم مطرح بوده است.

تعدد رودخانه هایی که به این دریاچه عظیم منتهی می شوند و وجود تالاب ها و استعدادهایی که در بخش انرژیک در آن نهفته است، موید فرصت های کم نظیری است که به تنهایی قادر است اقتصاد هر کشوری را دگرگون سازد.

دریاچه خزر، نقش بسیار تعیین کننده ای را در اقتصاد آسیانه میانه و حوزه قفقاز ایفاء می‌کند اما کم نیستند کارشناسانی که معتقدند همچنان بسیاری از ظرفیت های موجود در این حوزه جغرافیایی در سایه غفلت،کم توجهی و برخی بی برنامگی ها هرز می رود.

از گذشته، بنادر ساحلی به عنوان کانونی برای مبادلات تجاری و اقتصادی مطرح بوده و همواره این نقاط نقش و سهم پر رنگی را در فعالیت ها و مناسبات اقتصادی ایفاء کرده اند.

در این میان، اقتصاد کشور ایران، آن‌چنان که انتظار می رود از ظرفیت های موجود در دریاچه مذکور بهره نبرده است وبه طورقطع با برنامه ریزی هدفمند می توان از این حوزه، در جهت شکوفایی و رونق اقتصادی خطه شمالی این مرز و بوم و حتی فراتر از آن،کلیت کشور بهره مند شد.

آن‌چنان که در گزارشات موجود منعکس شده،حجمِ تخلیه و بارگیری در مجموع سه بندر امیر آباد، فریدون کنار و نوشهر(در استان مازندران) حدود 30 درصد برآورد می شود، عدد و رقمی که موید سهم ناچیز این بنادر در مناسبات اقتصادی استان مازندران است.

به واقع در صورت ارتقاء و افزایش بهره وری هر چه بیشتر از این ظرفیت، می توان روند و ضریب توسعه شهرهای حاشیه ای این استان را بیش از پیش تقویت کرد.
توریست دریایی، اقتصاد خطه شمالی کشور را دگرگون می‌کند

یکی از فرصت های ویژه در خِطِه شمالی کشور به حوزه جذب توریست معطوف می شود. اگرچه حجم و میزان تردد مسافران به این استان بسیار بالا و قابل توجه است اما از حیث جذب توریستِ دریایی و فراهم سازی بستر و زمینه مناسب برای جذب هر چه بیشتر گردشگران خارجی، موفق نبوده ایم.

شکوفه نیک نژاد ،یکی از فعالان حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به نقش تعیین کننده توریست دریایی در رونقِ اقتصادیِ مناطق برخوردار، اظهار کرد: در طول سالیان گذشته، طرح ها و پروژه هایی در حوزه غربی استان مازندران اجرایی و عملیاتی شده که اکنون، دستاوردها و تاثیرات مثبت آن بر اقتصاد حوزه مذکور، بصورت شایانی قابل لمس است.

وی افزود: در صورت افزایش و گسترده تر شدن اقدامات و طرح های این‌چنینی در دیگر نقاط استان مازندران و حتی گیلان، شاهد کسب موفقیت های بسیاری در این عرصه خواهیم بود.

نیک نژاد بیان کرد: در شرایطی که رکود همچون زنجیری بر دست و پای اقتصاد کشور پیچیده، بهره وری هر چه بیشتر در بخش توریست و گردشگریِ استان مذکور ، مُرتَفَع کننده بسیاری از نارسایی ها و معضلات اقتصادی  خواهد بود.

وی افزود: فعالیت سه بندر استان مازندران، در حوزه تجاری قابل بررسی است و عنصر گردشگری در این سه بندر(نوشهر،فریدون کنار و امیر آباد) بسیار ناچیز به نظر می رسد و این در شرایطی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، بنادر به عنوان یکی از کانون های جذب گردشگر مطرح است.

این فعال در حوزه گردشگری گفت: با وجود تعدد مشکلات اقتصادی، خوشبختانه کشور ایران از فرصت ها و ظرفیت های بالقوه بسیاری برخوردار است که با برنامه ریزی هوشمندانه می توان از انسدادهای موجود اقتصادی به نحو شایسته و مطلوبی رهایی یافت که یکی از این ظرفیت ها به فرصت های موجود در بخش گردشگری معطوف می شود.

نیک نژاد گفت: با در نظر گرفتن توانمندی ها و استعدادهای نهفته در گردشگری دریایی و دیگر جاذبه‌های توریستی خطه شمالی و علی الخصوص استان مازندران (که عمده محوریت این گزارش به آن معطوف می شود)، سیاست های اقتصاد مقاومتی به نحو شایسته تری تحقق می یابد که البته حصول این امر مستلزم همگرایی و همسوییِ دستگاه های ذی‌ربط و نگاه فرابخشی آنان است، امری که خوشبختانه در سالیان اخیر گام هایی ارزنده در این جهت برداشته شده اما همچنان ضریب اقدامات عملیاتی شده با میزان استعدادها و فرصت های موجود همخوان به نظر نمی رسد.
حفظ سلامت زیست محیطی دریای خزر در اولویت قرار گیرد

اگرچه بهره وری هر چه بیشتر از توانمندی ها و ظرفیت های بالقوه دریای خزر، امری خطیر، ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد، اما آنچه که پیش نیاز اساسی این امر است به حفظ سلامت زیست محیطی و مهار و کنترل مخاطرات موجود در این بخش باز می‌گردد.

در صورت بحرانی شدن شرایط زیست محیطی این محدوده جغرافیایی، استعدادها و توانمندی های موجود به مخاطره می افتد و موجودیت این دریاچه با چالش هایی جدی مواجه می شود.

انتظار می رود با کنترل و نظارت دقیق‌تر زیست محیطی و آموزش و فرهنگ سازی هر چه بیشتر، با موضوع سالم سازی زیستگاه آبزیان، جلوگیری از ورود فاضلاب به دریا و صید به موقع، از عمیق‌تر شدن معضلات و چالش های زیست محیطی جلوگیری شود و سپس می‌توان با اتخاذ طرح‌های عملیاتی همچون راه‌اندازی هر چه بیشتر تورهای دریایی و توسعه حمل و نقل دریایی و تامین زیرساخت های مقتضی، مسیر دستیابی به اقتصادی بالنده و شکوفا را هموار کرد، امری که بازتاب آن در توسعه فرصت های شغلی و رونق اقتصادی منطقه مذکور مُتِجَلی و مُتِبَلور خواهد شد.