اثر کاهش نرخ سود بر تقاضای مسکن

یک کارشناس مسکن رابطه کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی وتحولات بازار مسکن را تشریح کرد.

حمید یاری در گفت وگو با مهر گفت: دوره اخیر رکود در بخش مسکن و ساختمان را می‌توان یکی از طولانی‌ترین دوره‌ها به شمار آورد که علل متفاوتی برای آن شمرده شده است، از کاهش نرخ ازدواج و تشکیل خانوار تا تولید مازاد مسکن و بیش از حد نیاز در 10 سال گذشته، مسکن مهر، رکود جهانی و.... اما شاید بتوان یکی از مهم‌ترین این دلایل را مثبت شدن نرخ سود واقعی (تفاوت بین نرخ سود اسمی سپرده‌های بانکی و تورم) دانست که باعث شد هم خریداران مصرفی مسکن خرید خود را به تعویق بیندازند و هم متقاضیان سوداگری و سفته‌بازان مسکن، بازار بانکی (سپرده‌گذاری) را بازار جذاب‌تری برای سرمایه‌گذاری بدانند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی باعث می‌شود بازار مسکن رونق بگیرد یا خیر، اظهار کرد: به‌طور کلی کاهش نرخ سود بانکی از یک سو با کاهش هزینه‌های تولید، قیمت تمام شده مسکن را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد که به آن «اثر تولیدی» بخش مسکن گفته می‌شود و از دیگر سو مسکن به‌عنوان یک دارایی سودآور و حافظ ارزش پول به‌عنوان یک بازار رقیب جدی برای منابع سپرده‌گذاران مطرح می‌شود که همان «اثر سفته بازی» است.

این کارشناس اقتصاد مسکن تصریح کرد: نتایج تجربی به‌دست آمده از پردازش مدل‌های اقتصادسنجی برای اقتصاد ایران نشان می‌دهد که متغیر نرخ سود واقعی بانکی با سرمایه‌گذاری رابطه منفی دارد؛ اما حساسیت سرمایه‌گذاری نسبت به تغییرات نرخ بهره پایین است. به‌این معنی که تغییرات نرخ سود بانکی بر تصمیم برای سرمایه‌گذاری در ایران مهم است، اما درصد واکنش به تغییر آن پایین است.

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاران با توجه به درجه ریسک گریزی خود، دارایی‌هایشان را در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند، اظهار کرد: در شرایطی که نرخ بازده یک بازار کاهش پیدا کند، سرمایه‌ها از آن بازار خارج و به بازارهای رقیب کوچ می‌کنند. با توجه به ویژگی‌های بازار مسکن، به نظر می‌رسد با کاهش بازده سیستم بانکی و کاهش نرخ سود سپرده‌ها، سرمایه‌ها از این بازار خارج و به بازارهای زمین، مسکن، ارز و... وارد می‌شوند.

یاری با اشاره به بررسی تاریخی رفتار متغیرهای بخش مسکن ادامه داد: این بررسی‌ها نشان می‌دهد هنگام کاهش نرخ سود بانکی، منابع خارج شده از بانک‌ها در صورتی که وارد بخش مسکن شوند، در ابتدا به دنبال تقاضای سرمایه‌ای هستند و تقاضای مسکن را از این بعد تحریک می‌کنند، سپس تقاضای مصرفی تحریک می‌شود.

یاری تاکید کرد: البته بسیاری از این اظهارنظرها درباره رابطه تقاضای مسکن با کاهش سود سپرده، از دید تئوریک قضیه است اما از نظر اجرایی می‌بینیم که تاکنون اتفاقات اخیر در بازار پولی کشور تاثیر محسوسی بر بازار مسکن نداشته است.