اصطلاح «به انتخاب نشریه معتبر بنکر» عبارتی است که چند سالی است که گاهی در تبلیغات و اخبار روابط عمومی بانکها از آن استفاده میشود. محتوای این اخبار و تبلیغات نیز این است که بانک موردنظر در سال گذشته و بر اساس انتخاب نشریه بنکر عنوانی را در سطح جهانی و یا در بین بانکهای ایران کسب کرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از رده، اخیراً هم بانک صادرات با انتشار گزارشی خبر از قرار گرفتن این بانک در رتبهٔ 264 از فهرست 1000 بانک برتر سال 2016 داده است. بر اساس این فهرست که بر مبنای شاخصهای کلیدی عملکرد بانکها در سال مالی 2015 تهیهشده است بانک صادرات بهعنوان برترین بانک ایرانی معرفیشده است. بانک صادرات حتی در اقدامی تبلیغاتی بیلبوردهایی را نیز به این موضوع اختصاص داده است.
اما این انتخاب تا چه اندازه اهمیت دارد؟ و نشریه بنکر تا چه حد معتبر است؟
نشریه بنکر ماهنامهای به زبان انگلیسی است که از سال 1926 در حوزه مسائل مالی بینالمللی منتشر میشود. بنکر متعلق به شرکت فایننشال تایمز است و یک نهاد خصوصی است. تنظیم و ویرایش این نشریه در لندن انجام میشود. بنکر درواقع منبع اصلی صنایع بانکداری و مالی در دنیاست. بنکر علاوه بر انتشار گزارشها در مورد بازارهای مالی جهانی به پوشش عمیقتر وضعیت هر منطقه و کشور نیز درزمینهٔ بانکداری و مالی میپردازد. در کنار این مطالب بنکر به حیطههای رگولاتوری و قانونگذاری، مدیریت نقدینگی و خدمات مربوط به مشتقات مالی، تأمین مالی، تسویه بینبانکی و مسائل حکومتی در حوزه صنعت نیز میپردازد. این نشریه در طول 90 سال فعالیت خود به منبع مورد اعتماد صنعت بانکداری جهان تبدیل شده است. چه کسانی بنکر را میخوانند؟ بنکر بهطور گستردهای در بانکها، مؤسسات مالی، بانکهای مرکزی و وزارت خانههای اقتصاد بیش از 180 کشور در دنیا خوانده میشود. تقریباً 60 درصد از خوانندگان بنکر روسا، مدیران عامل و مدیران ارشد مالی شرکتها هستند.
پایگاه داده منحصربهفرد بنکر بنکر پایگاه داده منحصربهفردی شامل اطلاعات بیش از 5000 بانک از سراسر جهان را در اختیار دارد که شامل اطلاعات و آمارهای کاملی درباره بانکهاست. در این پایگاه داده شاخصهای کاربردی متفاوتی در مورد هر یک از بانکها آمده است که بهخوبی امکان مقایسه و ارزیابی عملکرد بانکها را در طی سالها فراهم میکند.
1000 بانک برتر جهان 1000 «بانک برتر جهان» عنوان گزارشی است که ماه جولای هرسال توسط بنکر منتشر میشود. این ردهبندی درواقع نتیجهٔ ارزیابی سالانه از اطلاعات موجود در پایگاه داده بنکر است. این ردهبندی همانگونه که از نامش پیداست فهرستی هزارتایی از بزرگترین بانکهای جهان است. ردهبندی بنکر برای شناخت رهبران و بازیگران اصلی صنعت بانکداری در جهان و ارزیابی عملکردشان به کار میرود. ردهبندی بنکر در سطح جهان بهعنوان یک راهنمای قطعی در مورد قدرت و سودآوری بانکها شناخته میشود.
بانکها بر چه اساسی ردهبندی میشوند؟ در پایگاه داده بنکر شاخصهای مختلفی در مورد بانکها اندازهگیری و ثبت شدهاند. شاخصهایی همچون سرمایه نوع یک و دو، سود، نرخ سرمایه به دارایی و بسیاری شاخصهای دیگر از این جملهاند. بنابراین بر اساس هر یک از این شاخصها میتوان ردهبندی متفاوتی ایجاد کرد. ردهبندی اصلی بنکر بر اساس میزان سرمایه نوع اول است.
سرمایه نوع یک چیست و چه اهمیتی دارد؟ سرمایه نوع یا ردیف یک اصلیترین شاخص اندازهگیری قدرت مالی بانک از دید نهاد رگولاتوری و قانونگذاری است. سرمایه نوع یک شامل سهام تمام پرداختشده، سهام ممتاز غیر انباشته دائمی و ذخایر افشاشده (اندوخته قانونی، اندوخته عمومی، صرف سهام، سود تقسیمنشده، سهام اقلیت در بانکی سرمایهپذیر) است. احتمالاً این مفاهیم و اصطلاحات برای عموم مردم قدری پیچیده باشد. به زبان ساده سرمایه نوع یک سرمایهای خوب و قوی برای پوشش ریسکهای و خسارات غیرقابلانتظار است. هرقدر سرمایه نوع یک بانکی بالاتر باشد این بانک درزمانی که با خسارت مالی غیرقابلپیشبینیای مواجه شود کمتر و دیرتر درگیر بحران مالی میشود. شاخص بسیار مهمی در این زمینه در دنیا وجود دارد که به آن شاخص کفایت سرمایه گفته میشود.
جایگاه بانکهای ایران در فهرست بنکر در سالهای گذشته همواره برخی از بانکهای کشور در فهرست 1000 بانک برتر جهان بنکر حضورداشتهاند. بهطور مثال در سال 2012 میلادی 13 بانک کشور در این فهرست حضور داشتند که بانک صادرات بهعنوان برترین بانک کشور در رتبهٔ 250 این فهرست قرار داشت و پسازآن بانکهای پاسارگاد، صنعت و معدن، ملت، تجارت، توسعه صادرات ایران، مسکن، پارسیان، ملی، سپه، اقتصاد نوین، کارآفرین و سامان بودند. در گزارش سال 2014 بنکر نیز نام 13 بانک کشور دیده میشد با این تفاوت که این بار بانک پاسارگاد در رتبهٔ اول بانکهای کشور در فهرست جهانی قرار داشت و بانک صادرت ایران در رتبهٔ سوم قرار گرفته بود. بانکهای کشاورزی و سینا در این سال در این فهرست بودند و نام بانکهای ملی و ملت در فهرست قرار نداشت. این چهارمین سالی بود که بانک پاسارگاد توانست رتبهٔ اول بانکهای ایرانی را در فهرست بنکر به خود اختصاص دهد. در سال 2016 بانک صادرات ایران در فهرست اصلی بنکر در رتبه 264 قرار گرفته است که نسبت به سال گذشته پیشرفت 14 پلهای را نشان میدهد. بااینحال هیچیک از بانکهای ایرانی در بین فهرست 25 بانک برتر خاورمیانه حضور ندارند. با ورود مجدد صنعت بانکداری ایران به بازار جهانی امکان رشد بانکها و اخذ رتبههای بهتر منطقهای و جهانی در سالهای آینده میتواند دور از انتظار نباشد. همانطور که بر اساس فهرست بنکر بانک ملت توانست با بیش از 66 درصد رشد سرمایه نوع اول جایگاه نخست را در بین بانکهای خاورمیانه برای بیشترین تغییر کسب کند. قرار گرفتن و ثبات و بهبود جایگاه بانکها در نشریه معتبر بنکر میتواند به ارتقا جایگاه بانکها در بین فعالان بزرگ صنعت مالی جهان کمک کند.