توسعه بورس کالا گامی بزرگ در مسیر شفافیت اقتصادی است

على گل‌مرادى در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم گفت: به دلایل مختلف داخلی و‌ خارجی، با نوسان قیمت کالاها مواجه هستیم که مسوولان سیاست‌گذار با استفاده از تمرکز معاملات در بورس کالا می‌توانند روند کنونی معاملات و قیمت ها و همچنین برآورد از میزان نیاز آینده را تحلیل و اقدام کنند.

عضو کمیسیون انرژى مجلس اظهار داشت: به طور حتم سیستم و ساختارهایى مانند بورس کالا در ایجاد شفافیت، رقابت سالم، توسعه و رونق کسب و کار نقش ارزنده و به سزایى را بر عهده دارد و در این موضوع به هیچ عنوان جاى تردیدى وجود ندارد.

وی با بیان اینکه بورس کالا در بسیارى از سیستم ها و ساز و کارها نقش مثبتى را در عرصه هاى مختلف ایفا مى کند، افزود: بورس کالا علاوه بر اثرگذاری در حوزه شفافیت، انحصار در تولید و عرضه را کمرنگ‌می کند زیرا اگر یک‌ محصول انحصاری قرار باشد در فضایی غیرشفاف عرضه و معامله، شرایط بازار آن کالا بدون شک‌ملتهب می شود.

گل‌مرادى اظهار داشت: همچنین با استفاده از آمارهای بورس کالا، می توان زمینه تولید کالاهاى مشابه یا عرضه محصولات وارداتی در بورس را فراهم کرد تا مسیر افزایش کیفیت و متعادل کردن قیمت کالاها هموار شود.

عضو کمیسیون انرژى مجلس تاکید کرد: بازارها در دوران راه اندازى بورس کالا نسبت به معاملاتى که قبل از راه اندازى بورس کالا انجام مى شد قابل مقایسه نیست، زمانى که فعالیت ها براساس سیستم مدرن و شفاف در حال حرکت است فعالیت های غیرشفاف و زیرزمینی به حداقل می رسد و این مهم با ایجاد بورس کالا رقم خورد.

گل‌مرادى به مزایاى تمرکز بر اقتصاد بازار تاکید و بیان کرد: اگر به دنبال موفقیت در حوزه اقتصادى هستیم باید به سمت واقعی شدن قیمت و اقتصاد بازار در حرکت باشیم، در این بین به موازات این اقدام، باید تلاش هایى جهت توانمندسازى قشر ضعیف و آسیب پذیر کشور صورت گیرد تا بدون زیر پا گذاشتن اصول اقتصادی از تولید و مردم میز حمایت کرد.

اصولا بورس کالا=شفافیت

داستان راه‌اندازی بورس کالا به عنوان محلی که در آن می‌توان با عرضه کالاهای مختلف رقابت و نیز شفافیت در قیمت‌ها ایجاد کرد با فراز و نشیب‌های زیادی در کشورمان رو‌به‌رو بوده است. بورس فلزات در شهریور ماه سال 82 و پس از آن نیز بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت کرد و پس از آن براساس قانون جدید بازار اوراق بهادار و مصوبه شورای عالی بورس در آذر ماه سال 85 موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران با ادغام بورس فلزات و کشاورزی فراهم شد.
بورس کالای ایران پس از پذیره‌نویسی سهام از ابتدای مهرماه سال 86 شروع و از سال 87 نیز معاملات آتی راه‌اندازی شد و در حال حاضر بورس کالا در حوزه‌های فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، فلزات، قرارداد‌های آتی و کشاورزی فعالیت می‌کند. بسیاری از ناظران و کارشناسان، شائبه داشتن مشکل شرعی در بورس کالای ایران را رد می کنند و بر این باورند که مقایسه بورس کالای ایران با سایر کشور‌ها درست نیست زیرا بورس کالای سایر کشور‌ها معاملات مبتنی بر اوراق بهادار مشتق از کالا است، در حالی که در ایران خرید و فروش کالا فیزیکی است، معاملات منجر به تحویل می‌شود و کالا معامله و تحویل داده می‌شود.
همچنین، در بورس‌های دنیا معاملات به شکل قرار‌داد آتی و قرارداد اختیار معامله است؛ به همین دلیل کالا به صورت فیزیکی معامله نمی‌شود و تنها بین نیم تا 3 درصد حجم معاملات منجر به تحویل کالا می‌شود؛ به همین دلیل مقایسه بورس کالای ایران با خارج درست نیست؛ چون مکانیزم‌ها، حراج، روش تحویل و تسویه کالا در ایران با دنیا فرق می‌کند. در بورس‌های بزرگ کالایی دنیا ساعات معاملات رسمی به شکل نشست‌های معاملاتی است؛ ولی شبکه‌های الکترونیکی آنها این امکان را فراهم کرده که بتوانند خارج از این نشست نیز سفارش بدهند و به خرید و فروش بپردازند، در اصل معاملات آنها 24 ساعته است.